چگونگی تولد کودک، تغذیه، رشد دندان و بالغ شدن او

آنگاه که آفرینش او کامل گردد، بدنش سخت شود، پوستش بتواند با هوا سازگار آید و دیده اش تاب دیدن نور به هم رساند.

مادرش درد زاییدن گیرد و درد، چنان بر او سخت می آید که جنین از فشار درد بیرون می افتد. چون (از تنگنای رحم به پهنای جهان آمد و) متولد گشت، همان خونی که غذایش بود، اینک با رنگ و بویی جز آنچه بود و در شکل غذایی دیگر، از پستان مادر سرازیر می شود. این غذا برای نوزاد از همه چیز سازگارتر است. وقتی که به دنیا آمد، زبان خود را به نشانه خواستن غذا بیرون می کند و پیرامون دهان می چرخاند. در این زمان پستانهای مادرش را که چونان دو مشک از سینه او آویخته، می یابد و تا زمانی که تن او تر و درونش ظریف و اعضایش نرم است از آن می نوشد.

آنگاه که حرکت کرد و به غذایی سخت و قوی نیاز پیدا نمود تا تنش استحکام یابد، در هر طرف، دندانهای آسیا سر بر می آورد تا غذا را بجود نرم گرداند و براحتی فرو برد. پیوسته حالش اینگونه است تا آنگاه که پای در بلوغ نهد. در این وقت اگر مذکر است، موی در رویش می روید تا نشانه مردی و عزت او باشد و از همانندی با زنان و بچگان بدور ماند و اگر مؤنث است، رخش از موی پیراسته ماند تا طراوت و زیبایی اش دل مردان را برباید و نسل بشر ماندگار و پایدار گردد.

ای مفضل! در این مراحل، نیک بیندیش. آیا می شود که (این همه تدبیر) بی مدبر و حکیم باشد؟ می دانی اگر در رحم خون به او نمی رسید همانند گیاهی که آب به وی نرسد خشک و پژمرده می گشت؟ آیا می دانی وقتی که بزرگ شد اگر مادرش را درد زاییدن نمی گرفت چون زنده بگور در رحم می ماند و اگر در هنگام ولادت، شیر با او نمی ساخت، یا از گرسنگی می مرد و یا با غذایی نامناسب و زیانبار تغذیه می شد؟ و اگر در وقت مناسب، دندانهایش نمی رویید، بر جویدن و فرو بردن غذا ناتوان بود و باید همیشه شیر می خورد و بدن او برای کار، قوت و استحکامی نمی یافت و مادرش به خاطر او از تربیت فرزندان دیگرش باز می ماند؟

شرح در ادامه مطلب

 

اولین مشکل دوران کودکی بعد از تولد، عدم انطباق و آماده نبودن دستگاه گوارش برای دریافت غذاهای دنیای بیرون رحم است. خداوند متعال برای این دوران شیر مادر را بگونه ای آفریده است که در عین لطافت و مایع بودن حاوی همه مواد غذایی، ویتامینها و حتی آنتی بیوتیکهای لازم می باشد.

 

 

حضرت اباعبدالله در دعای عرفه تامین شیر به عنوان غذایی مناسب با مزاج نوزاد را بعنوان یکی از نعمتهای باریتعالی معرفی نموده و می فرماید:

"ثُمَّ اَخْرَجْتَنى لِلَّذى سَبَقَ لى مِنَ الْهُدى اِلَى الدُّنْیا تآمّاً سَوِیّاً وَحَفِظْتَنى فِى الْمَهْدِ طِفْلاً صَبِیّاً وَرَزَقْتَنى مِنَ الْغِذآءِ لَبَناً مَریّاً

 

 

سپس بیرونم آوردى بدانچه در عـلمـت گـذشـتـه بـود از هـدایـتـم بـسـوى دنـیـا خـلقـتـى تـمـام و درسـت و در حال طفولیت و خردسالى در گـهـواره مـحـافـظـتـم کـردى و از غـذاهـا با شـیـرى گـوارا روزیـم دادى"

 

 

امام علی (ع) در خطبه 163 نهج البلاغه پس از بیان مراحل تکامل انسان  در دوران جنینی ن به مرحله تولّد و دوران شیرخوارگى در دامان مادر اشاره کرده، چنین مى فرماید: «سپس از جایگاه خود به سرایى که هرگز آن را مشاهده نکرده بودى و راهِ به دست آوردن منافعش را نمى شناختى فرستاده شدى» (ثُمَّ أُخْرِجْتَ مِنْ مَقَرِّکَ إِلَى دَار لَمْ تَشْهَدْهَا، وَ لَمْ تَعْرِفْ سُبُلَ مَنَافِعِهَا)

آرى، از آن قرار مکین و جایگاه مطمئن وارد دنیایى مى شود که با هیچ چیز آشنا نیست; نه غذاى لازم را مى شناسد و نه راه به دست آوردن آن و نه طرز مصرف آن را; نه از وسایل پیشرفت آگاهى دارد و نه از موانع آن; نه آیین همزیستى را فرا گرفته و نه کار جمعى و گروهى را. اگر دست لطف خداوند دستش را نگیرد و هدایت هاى تکوینى او شامل حالش نشود، به یقین به ادامه حیات قادر نیست; ولى لطف خدایى که هر چیزى را که آفریده به سر منزل مقصودش هدایت مى کند به یارى او مى شتابد و به حکم غریزه خداداد از راه هاى پر پیچ و خم زندگى مى گذرد.

و درادامه سخن مى فرماید: «چه کسى تو را براى به دست آوردن غذا به مکیدن پستان مادرت هدایت کرد؟ و چه کسى موارد نیازها و مقصودت را به تو معرفى نمود؟» (فَمَنْ هَدَاکَ لاِجْتِرَارِ(7)الْغِذَاءِ مِنْ ثَدْیِ أُمِّکَ، وَ عَرَّفَکَ عِنْدَ الْحَاجَةِ مَوَاضِعَ طَلَبِکَ وَ إِرَادَتِکَ!).

راستى چه کسى به نوزاد، آموخته که غذا و مایه حیات تو در پستان مادر است؟ باید آن را در میان دست هاى کوچکت بگیرى بفشارى و با لب هاى کوچکت آن را بمکى و به مقدار نیازت از آن بهره گیرى؟!!

چه کسى گریستن را با آن صداى سوزناک به او آموخته که همه حاجات خود را به وسیله آن اعلام کند؟! تشنگى،گرسنگى،بیمارى،گرما،سرما ونیاز به خواب و استراحت را!! ( ستاد احسن الحدیث http://ahsanalhadis.com 

 

یافتن پستان مادر توسط نوزاد
در بسیاری از کشورها اغلب بلافاصله پس از تولد، نوزاد را نزدیک و یا روی پستان مادر قرار می‌دهند. بعضی از نوزادان شروع به مکیدن می‌کنند ولی اکثر آنان فقط به نوک پستان لیس می زنند و یا به مادر خیره می‌شوند به نظر می‌رسد اغلب نوزادان بیشتر علاقه‌مند نگاه کردن به چهره مادر و به خصوص چشمان او هستند. اگر نوزادان به حال خود بر روی سینه مادر رها شوند، اکثراً 30 تا 40 دقیقه پس از تولد با جستجو و یافتن پستان، مکیدن پستان را شروع می‌کنند. از هیجان‌انگیزترین مشاهدات عصر حاضر کشف توان نوزاد در یافتن پستان مادر و تصمیم‌گیری برای زمان شروع اولین تغذیه است. برای انجام این مطالعه باید از شستن دست‌های نوزاد و پستان مادر اجتناب نمود تا بوی مایع آمنیوتیک از دست نوزاد زدوده نشود. ظاهراً به دلیل وجود ماده چربی خاصی که هم در ترشحات غدد اطراف نوک پستان و هم در مایع آمنیوتیک وجود دارد، نوزاد با ارتباط دادن بین مزه و بوی دست خود و نوک پستان مادر برای یافتن نوک پستان به آن سو حرکت کرده و آن را می‌یابد.
احتمالاً علت علاقه زیاد نوزاد به مکیدن زود هنگام دست‌هایش پس از تولد، وجود مایع آمینوتیک است. چه او عادت داشته که در داخل رحم آن را بمکد، کما این که اگر دست‌های او شسته است، مکیدن دست‌ها کمتر اتفاق می‌افتد.
وقتی نوزاد پس از تولد روی شکم مادر قرار می‌گیرد در ابتدا استراحتی توام با هوشیاری و آرامش دارد. در این زمان به ندرت گریه می‌کند و به نظر می‌رسد از تماشای چهره مادر خود لذت می‌برد. به طور معمول پس از حدود 30 تا 40 دقیقه از زمان تولد و گاهی خیلی زودتر و بعضی اوقات دیرتر حرکات دهان نوزاد شروع می‌شود که گاهی توأم با مکیدن لب‌ها است. به زودی بزاق او جاری می‌شود و سعی می‌کند خود را به پستان مادر برساند. تلاش می‌کند تا با استفاده از پاها خود را به طرف جلو بکشد و یا در حرکت افقی به طرف نوک پستان برود. این حرکات با استراحت‌های کوتاه قطع و گاهی در بین راه مسیر خود را به طرف پستان دیگر تغییر می‌دهد. حرکات نوزاد اغلب با حرکات مکرر دهان و مکیدن دست‌ها و انگشتان توأم است. او در نهایت بدون کمک، خود را به پستان مادر می‌رساند و دهان خود را روی ‌آرئول گذاشته و به درستی پستان را به دهان می‌گیرد و آن را خوب می‌مکد و این در حالی است که از نزدیک به تماشای چهره مادر خود می‌پردازد. در صورتی که یکی از پستان‌ها در جریان حرکت نوزاد شسته شود، او مسیر خود را تغییر داده به طرف پستان دیگر حرکت می‌کند و اگر هر دو شسته شوند به طرف پستانی می‌رود که هنوز به مایع آمنیوتیک کمی آغشته باشد. تماس پوست به پوست و پوشاندن مادر و نوزاد با پتوی نازک از نظر حفظ گرما شبیه دستگاه‌های گرم‌کننده با تکنولوژی بالا است. در این مطالعه در مدت 90 دقیقه‌ای که نوزاد روی سینه مادر قرار داشت به ندرت گریه کرد در حالی که اگر نوزاد در تخت جداگانه‌ای قرار گیرد، اغلب گریه می‌کند. (انجمن ترویج تغذیه با شیر مادر http://shiremadar.com )

نوزادانی که متولد می‌شوند به علت داشتن غرایز بسیاری قادر به خزیدن به طرف پستان می‌باشند. حس بوئیدن، دیدن و چشیدن به نوزاد در جستجو و یافتن پستان کمک می‌کند و از طرفی قدرت شنیدن و برقراری تماس پوست به پوست ضمن احساس آرامش و لذت، محیط مناسبی را برای او ایجاد نموده و با توانایی در انجام حرکات مناسب در صورت و دهان و اندام‌های فوقانی و تحتانی، وی را  قادر به خزیدن به طرف پستان مادر و مکیدن آن می نماید.

حس بویایی: حس بویایی در نوزاد  نقش بسیار مهم و راهنمای خوبی در یافتن پستان مادر دارد. بوی پستان، محرک قوی درگرفتن پستان می‌باشد به همین دلیل نوزادان بلافاصله بعد از تولد، پستان شسته نشده مادر را بر پستان شسته شده ترجیح می‌دهند زیرا همراه با ترشح شیر وکلستروم، نوک پستان و‌هاله قهوه‌ای با توانایی در تولید ماده‌ای با بوی مخصوص شبیه به بوی مایع آمنیوتیک که برای نوزاد آشناست سبب جلب توجه وی به طرف پستان می‌شود به طوری که نوزاد به ملحفه یا پارچه مالیده شده به پستان مادر نیز جلب خواهد شد. بنابراین استفاده از خوشبوکننده زیر بغل در مادر و شستن بی مورد پستان وی، سبب اختلال در یافتن آن توسط نوزاد خواهد شد.

حس بینایی: نوزادان می‌توانند با وجود دید کم، چهره مادر خود را تشخیص بدهند و اغلب از این عمل لذت می‌برند. تلاقی نگاه مادر و نوزاد بسیار زیباست که حاصل اشتیاق مادر و توانایی نوزاد در انجام آن می‌باشد. نوزاد با خیره شدن به صورت مادر، در حافظه خود چهره وی را بخاطر می‌سپارد، به طوری که پس از 4 ساعت از تماس اولیه، وی قادر به تشخیص تصویر صورت مادر خود از سایرین می‌باشد.

نوزاد بلافاصله بعد از تولد چشم‌هایش را کاملا باز می‌کند و قادر به دیدن تصاویر نزدیک خصوصا تصاویر تیره در زمینه روشن می‌باشد (مانند نوک پستان) به این منظور رنگ‌هاله پستان مادر نیز برای نوزاد یک راهنمای خوب در گرفتن پستان می‌باشد. همچنین درشرایط هم اتاقی مادر و نوزاد، همراه با تماس اولیه و مکیدن پستان، تلاقی نگاه مادر و نوزاد در ساعت اول زندگی می‌تواند بیانگر کاهش قابل توجه و معنی‌دار در رها کردن و ترک کودک در سال‌های بعد باشد.

حس چشایی: نوزاد با داشتن حس چشایی آشنا شده از قبل با مزه مایع آمنیوتیک، دست و انگشتان خود و سپس پستان مادر را که دارای بویی  شبیه به مایع آمنیوتیک می‌باشد را می‌مکد.

حس شنوایی: صدای مادر به حالت آکوستیک از محیط مایع آمنیوتیک به جنین رسیده و عکس‌العمل وی را باعث می‌شود. تعداد ضربان قلب نوزاد و جنین با شنیدن صدای مادر آهسته‌تر می‌شود، حتی ریتم ضربان قلب مادر نیز می‌تواند سبب آرامش در نوزاد شود به طوری‌که ضربان قلب حدود 70 بار در دقیقه مادر در روزهای اول تولد،  نه فقط سبب آرامش نوزاد می‌شود، بلکه از کاهش وزن بعد از تولد در نوزاد نیزجلوگیری می‌کند.

صدای مادر سبب نمو روانشناختی نوزاد و بهبود رشد وی می‌شود و در ضمن روی رشد مغز نیز تاثیر دارد. نوزادان از زمان زندگی در دوران داخل رحمی صدای مادر را می‌شنوند و بخاطر می‌سپارند و می‌توانند صدای مادر خود را از صدای سایر مادران تشخیص دهند و حتی حدود 80درصد از آنها می‌توانند صدای پدر خویش را نیز بخاطر بسپارند. نوزادان صدای مادر را دوست داشته و با شنیدن آن به مدت طولانی‌تری پستان را می‌مکند.

به دلیل طبیعی بودن صدای مادر که یک عامل مهم در تحریک آرام برای نوزاد در رحم بوده و به آن عادت نموده است، گذاشتن وی روی قفسه سینه مادر بلافاصله بعد از تولد فرصت مناسبی خواهد بود که وی مجددا صدای مادر را بشنود و از طرفی این عمل سبب تحریک و تکامل شنوایی در مرحله انتقال زندگی داخل رحمی به محیط خارج رحمی می‌باشد.

هوشیاری و فعالیت مغزی: بعد از تولد، نوزادان سالم عموما هوشیار وآرام هستند و هنگامی که بلافاصله بعد از تولد روی سینه مادر قرار گیرند شروع به جستجو در اطراف خواهند نمود و سپس طی مدت 150 دقیقه بعد از تولد، به خواب می‌روند.

توانائی حرکات در اندام‌های تحتانی و فوقانی: نوزادان در اندام‌های تحتانی با توانایی در رفلکس قدم‌زدن(Stepping reflex) از روی شکم مادر به طرف پستان کشانیده می‌شوند و همچنین از طرفی با ایجاد ضربات و فشار پاهای خود به شکم مادر سبب کمک به خروج جفت و کاهش خونریزی از رحم مادر می‌شوند (سایت دکتر سلام http://www.hidoctor.ir )

دانستنی های مهم و جالب از هنگام تولد نوزاد

برگرفته از سایت نمناک  http://namnak.com

اگر از ان دسته از افراد خیلی کنجکاو باشید حتما به این فکر کرده اید که هنگام تولد نوزاد چه رخ می دهد و اینکه چه اتفاقاتی در دنیا زیبای نوزاد به وجود می آید. زمانی که نوزاد در مرحله زایمان مادر و تولد قرار می گیرد به طبع احساساتی هم دارد اما در چه حد و اندازه؟

هنگام تولد نوزاد در طول زایمان چه چیزی را تجربه می کند

طبیعت نوزاد را با دلیل خاصی به جمجمه نرم مجهز کرده است. با دست زدن و لمس سر نوزاد متوجه این مسئله خواهید شد. نرم بودن ملاج کودک به سر او اجازه میدهد هنگام عبور از کانال تولد حالت انعطاف پذیر داشته باشد. سر همه کودکانی که به طور طبیعی متولد می شوند در خلال تولد تا حدی تغییر شکل می دهد اما جای هیچ گونه نگرانی وجود ندارد چون طی چند روز سر نوزاد به حالت طبیعی بر می گردد.

هنگام تولد نوزاد چگونه اولین نفس را می کشد؟

فرایند زایمان موجب تغییرات فیزیولوژیکی و مکانیکی می شود که به نوزاد برای گرفتن هوا و اولین نفس کمک می کند. جنین در رحم مادر، اکسیژن مورد نیازش را از هوا جذب نمی کند بلکه باید آن را از مادر بگیرد. در دوران جنینی، اکسیژن از طریق جفت به کودک منتقل می شود اما زمانی که کودک متولد می شود و با قطع بند ناف، جفت نمی تواند وظیفه اش را انجام دهد و شش ها کارشان را آغاز می کنند. در رحم مادر، شش های کودک با مایع پر شده اند که به رشد آنها کمک می کند. زایمان باعث خشکی این مایع شده و در نتیجه شش ها می توانند باز شوند و بعد از تولد با هوا پر شوند.

 

هنگام تولد نوزاد و در زمان زایمان چه اتفاقاتی می افتد؟

علاوه بر این، شش های نوزاد بعد از تولد خون بیشتری را پمپاژ می کنند. در رحم، خون با فشار از این اعضای بدن عبور می کنند. در خلال تولد این فشار کاهش می یابد و خون به حالت عادی در آنها جریان می یابد.

هنگام تولد نوزاد چگونه گرم می ماند؟

چطور کودکی که از محیطی با حرارت 37 درجه می آید، با درجه حرارت اتاق زایمان که حدود 21 درجه است سازگار می شود. تیروئید نقش بسیار مهمی در این فرآیند ایفا می کند. زمان تولد میزان تیروئید کودک بسیار بالاست که این مسئله به علت قرار گرفتن در معرض سرما و افزایش آدرنالین اتفاق می افتد. میزان بالای تیروئید باعث گرم شدن نوعی از چربی به نام "چربی قهوه ای” می شود. این چربی برای کمک به نوزاد در تنظیم درجه حرارت بدنش خارج از رحم ضروری است.

آیا هنگام تولد نوزاد احساس درد می کند؟

امروزه پزشکان می دانند که احتمالا کودکان تازه متولد شده درد را احساس می کنند.اما اینکه در طول زمان زایمان و تولد چه میزان درد را احساس می کند به درستی مشخص نشده است. اما اگر کمی بعد از تولد در معرض آزمایشات پزشکی قرار بگیرد، مطمئنا درد را احساس خواهد کرد. بنابراین ممکن است بتوان نتیجه گرفت که نوزاد در خلال عبور از کانال زایمان هم درد را احساس می کند اما نمی توان در این باره مطمئن بود. دردی که ممکن است توسط نوزاد احساس شود شبیه احساس فشرده شدن تدریجی است اما گفتن اینکه کودک دقیقا چه حسی دارد، سخت است اما دردی که شما تجربه می کنید با دردی که ممکن است نوزاد تجربه کند، کاملا متفاوت است. ممکن است درد کودک شبیه تحت فشار قرار گرفتن در فضایی تنگ باشد.

هنگام تولد نوزاد چه چیزی را می بیند و می شنود؟

همانطور که نمی توان با اطمینان از نوع دردی که نوزاد در کانال زایمان متحمل می شود سخن گفت، پزشکان در مورد میزان بینایی و شنوایی نوزاد در طول زایمان مطمئن نیستند اما توانایی های شنوایی کودک پیش از تولد و ورود به دنیا ثابت شده است. در واقع پزشکان عقیده دارند شنیدن صدای مادر در حال حرف زدن و آواز خواندن در طول بارداری به کودک اجازه می دهد که صدای مادر را بعد از تولد تشخیص دهد. تخمین میزان بینایی کودک پیش از تولد کمی دشوار است اما می دانیم که دید نوزاد بعد از تولد تار است و نمی تواند به خوبی تمرکز کند. اگر کودک را حدود 8 تا 10 اینچ از صورت مادر دور کنید ( این فاصله همان فاصله میان نوزاد و صورت مادر در زمان شیردهی از سینه است ) می تواند اجزای صورت مادر را تشخیص دهد که یکی از عناصر مهم پیوند میان مادر و کودک است.

هنگام تولد نوزاد ودر طول زایمان چگونه حرکت می کند؟

در فرآیند زایمان، نوزاد شما همه تلاشش را برای کمک به این فرآیند خواهد کرد.

1- برای شروع اتساع سرویکس، سر کودک به کانال تولد فشار وارد می کند

2- نوزادان معمولا در خلال فرآیند زایمان برای پیدا کردن آسان ترین راه خروج می چرخند و تغییر جهت می دهند.

3- به محض اینکه پهن ترین قسمت بدن نوزاد که همان سر است، خارج شد، بقیه فرآیند زایمان با سرعت و آرامش بیشتر انجام می شود.